اِنجیل، (عربی شده واژهٔ یونانی «اِئوانگِلیون» euangelion) به معنای خبر خوش یا مژده، نام دیگر مجموعه متون «عهد جدید» است. اکثر قریب به اتفاق مسیحیان انجیل (عهد جدید) را به عنوان کتاب دینی خود و کلام خداوند قبول دارند و مطالعه می‌کنند. نام این بخش به پیمانی اشاره دارد که آغازگر دورهٔ جدیدی از ارتباط خداوند با انسان است. خداوند طبق این پیمان شریعتی را که از طریق موسی عطا کرده بود برداشت، (سفر خروج فصل ۱۹ آیه‌های ۵و۶) و ایمان به مسیح را شرط بخشایش گناهان انسان و رستگاری او قرار داد. نشانه و درحقیقت اصل محوری این پیمان، بخشش کلیه گناهان به واسطهٔ قربانی شدن عیسی مسیح (یعنی صورت بشری خداوند) است. عهد جدید چهار انجیل اصلی (متی، مرقس، لوقا، یوحنا)، کتاب اعمال رسولان، نامه‌های رسولان مسیح و کتاب مکاشفه را دربرمی‌گیرد. قدمت تمامی این آثار به قرن اول میلادی می‌رسد.[۱] پروفسور درل باک عهدجدیدپژوه معاصر ارزش این متون را به دلیل نگارندگان آنها و زمان نگارششان می‌داند.[۱]
بخش‌های عهد جدید[ویرایش]
انجیل‌های چهارگانه[ویرایش]
انجیل گوتنبرگ در کتابخانه کنگره آمریکا.
واژه «انجیل» هم بر کل کتاب «عهد جدید» و هم بر چهار بخش ابتدایی کتاب یعنی زندگی‌نامه‌های مسیح، اطلاق می‌شود. چهار انجیل درواقع چهار روایت از زندگی عیسی مسیح است. این چهار کتاب که توسط چهار تن از حواریون مسیح نگاشته شده، دارای قسمت‌های مشترک بسیاری هستند اما تفاوت‌هایی نیز دارند. مسیحیان این چهار کتاب را «مانند چهار تصویر از مسیح ولی از زوایای مختلف» توصیف می‌کنند.
کتاب اعمال رسولان[ویرایش]
کتاب اعمال رسولان، یکی از کتب تاریخی کتاب مقدس، شرح رویدادهایی است که در دوران پس از مسیح رخ داده‌اند. از جملهٔ این وقایع، نزول روح القدس، ایمان آوردن پولس، شهادت استیفان، موعظات حواریون مسیح و دیگر رویدادهای پیرامون کلیسای اولیهٔ و حواریون است. این اثر به دست لوقا نگاشته شده است.
نامه‌های حواریون مسیح[ویرایش]
نوایمانان مسیحی و کلیساهای نوبنیاد در ابتدای گسترش مسیحیت، به خاطر نبودن راهنمایی‌های ایمانی لازم و وجود مخالفان بسیار، دچار مشکلات عمده‌ای می‌شدند. از آن جمله است: مسائل مربوط به مراسم نیایش و چگونگی برگزاری آن، پیدا شدن پیشوایان دروغین، آزار و اذیت و شکنجه و تهدید و حتی قتل ایمانداران توسط رومیان یا بت‌پرستان و سایر فرقه‌های مذهبی و... هدف از نگارش این نامه‌ها هدایت این نوایمانان، یادآوری و تبیین مفاهیم کتاب‌مقدس و مطلع شدن از رویدادهای مناطق مختلف بود.
این بخش نامه‌های پولس رسول، یوحنای حواری، پطرس حواری، یعقوب و یهودا برادران (ناتنی) عیسی و رسالهٔ عبرانیان را دربرمی‌گیرد.
کتاب مکاشفه یوحنا[ویرایش]
این کتاب شرح سفری است که یوحنای قدیس در رؤیا و به هدایت روح القدس در آن به عرش خداوند دارد و در آن به توصیف عرش خداوند و جایگاه مسیح و پیش بینی وقایع آخرالزمان می‌پردازد.
مکاشفه / ترجمهٔ هزارهٔ نو
پراکندگی[ویرایش]
انجیل در تمام دنیا به صورت گسترده در دسترس است. «انجیل» به عنوان کتاب‌مقدس مسیحیان مشهور است، اگرچه کتاب مقدس عبری و انجیل مسیحیان درطی زمان‌های مختلف به زبانهای گوناگون ترجمه شده‌اند – به بیش از ۲۱۰۰ زبان – که این تعداد ترجمه بیش از هر کتاب دیگری است. گفته می‌شود بیش از شش میلیارد نسخه از کتاب انجیل از سال ۱۸۱۵ به فروش رفته که این کتاب را در صدر پرفروش‌ترین کتاب تمامی اعصار قرار داده‌است.[۱] به علت نفوذ مسیحیان از اواخر عهد رومیان تا دوران روشنگری انجیل نه تنها بر مذهب بلکه بر زبان، قانون و فلسفه طبیعی برخی از تمدنهای شرقی جهان غرب، هند و آفریقای شمالی تأثیر گذارده‌است.[نیازمند منبع]
الهیات[ویرایش]
اگرچه کتاب‌های گوناگونی که جزو کتاب‌های مقدس مسیحیان محسوب می‌شوند مطالبی را ارائه می‌کنند که در روزگارهای تاریخی مختلف نوشته یا گفته شده‌اند، اغلب فرقه‌های مسیحیت بر این نکته تأکید دارند که انجیل دارای پیامی الهی و پرمحتوا است.
در میان مسیحیان درمورد نحوه تفسیر مطالب مختلفی که در انجیل ذکر شده و معنای برخی توصیفات کلی که توسط سی. اس لوئیس ارائه شده در این بخش وجود دارد:
انسان در مواردی برخلاف خداوند عمل کرد و بنابر این مرتکب گناه شد.
از آنجایی که هیچ‌کسی از شر گناه در امان نیست امکان برقراری ارتباط مستقیم با خداوند وجود ندارد بنابراین خداوند خود را به شکلی قابل فهم برای انسان‌ها عرضه کرد.
خداوند به ابراهیم و فرزندانش دستور داد که به ابزاری برای رهایی بشر از خطرات موجود تبدیل شوند.
به همین منظور وی قانون هالاخا را به (موسی) اعطا کرد.
قوم بنی اسرائیل بارها مرتکب گناه شدند و توبه کردند و در عین حال پیامبران با درک درست قوانین به عنوان آموزه‌های اخلاقی و نه عامل زور مردم را هدایت کردند.
عیسی مسیح پیام مکتب موسی را به صورت عشق و مهر و رستگاری آدمیان ترسیم کرد.
پس از مرگ وی در روز رستاخیز پیروان وی در محضر خداوند حاضر می‌شوند.
بسیاری از مسیحیان[نیازمند منبع]، مسلمانان[نیازمند منبع] و یهودیان[نیازمند منبع] اعتقاد دارند که عهد قدیم و جدید توسط خداوند به صورت وحی نازل شده و با تلاش انسان‌ها در طی هزاران سال به شکل کتاب در آمده‌است. درآئین یهودی قدیم به وجود متون مقدس اذعان شده‌است.
و این اعتقاد در متون ابتدایی مسیحیان هم قابل ملاحظه است در بسیاری از نسخه‌های انجیل پیامبر به عنوان وکیل خداوند معرفی شده که نوشته‌هایش «مقدس و الهی» است. که یکی از نمونه‌های بارز آن عبارتست از: «۱۶: :“۲تیموتی۳ همه متون مقدس که توسط خداوند به صورت وحی نازل شده‌اند، شایسته تدریس، اثبات مجدد و تصحیح عادلانه هستند.» با این وجود در عهد جدید هرگز فهرست متون وحی و محتوای واقعی آنها را مشاهده نمی‌کنید ودرآن حتی تعریف دقیقی از مفهوم وحی ارائه نشده‌است. نورمن گایسلر و ویلیام نیکس درکتاب «معرفی کلی کتاب مقدس» می‌نویسند: " فرایند وحی یکی از اسرار قضا وقدر الهی است که نتیجه این فرایند سخنی کامل عاری از خطا و التزام‌آور است.
به ویژه مژده‌دهندگان (Evangelicals) وحی را تنها با متن اصلی عهدین مرتبط می‌دانند؛ برای نمونه بیانیه شیکاگو عدم وجود خطا و لغزش درکتاب مقدس درسال ۱۹۷۸ اظهار می‌دارد که وحی تنها در مورد متن امضاء شده بیانیه شیکاگو در مورد وجود خطا و لغزش درکتاب مقدس.
زبان اصلی[ویرایش]
بیشتر پژوهندگان به تقدم یونانی عقیده دارند، یعنی بر این باورند که عهد جدید تقریباً به طور کامل ابتدا به زبان یونانی نوشته شده است، که زبان دست نوشتههای آغازین به شمار می‌آید. اما برخی از کارشناسان به تقدم آرامی اعتقاد دارند، یعنی معتقدند اناجیل اول بار به زبان آرامی نوشته شده است. برخی از دانشمندان کتاب مقدس، همچنین براین باورند که برخی از فرازهای عهد جدید به خصوص انجیل متی، دارای اصلی آرامی نیز می‌باشند.[۲]
نسخه‌های تاریخی[ویرایش]
برگی از پاپیروس‌های چستربیتی که شامل دوم قرنتیان۱۱:۳۳–۱۲:۹ می‌باشد
هم‌اینک ۵۶۸۶ نسخه با زبان اصلی، یعنی یونانی، و در کل ۲۴۹۷۰ دست‌نوشته از عهد جدید موجود می‌باشند. پیترز(فرانسیس ادواردز پیترز) اظهار می‌دارد که «اگر فقط سنت نسخ خطی را در نظر بگیریم، کتاب‌های که عهد جدید را تشکیل می‌دهند، بیش از هر کتاب دیگری در دوران باستان نسخه برداری شده و در گردش بوده‌است.» هارولد گرینلی می‌نویسد:
«شمار دست‌نوشته‌های موجودِ عهد جدید به گونه‌ای شگفت‌انگیز بیش از هر اثر ادبی دوران باستان می‌باشد... در سنجش با دیگر آثار ادبی باستان، قدیمیترین دست‌نوشته موجودِ عهد جدید متعلق به دوره‌ای بسیار نزدیک‌تر به تاریخ نگارش متن اولیه می‌باشد.»
قدیمیترین نسخ برجای مانده از عهد جدید، پاپیروسهایی می‌باشند که قدمت برخی به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پس از اتمام نگارش متون قانون ثانی (یعنی سده دوم میلادی) می‌رسد. از جملهٔ آنها پاپیروس‌های اکسیرینکوس که بخش اعظمی از پاپیروس موجود عهد جدید را تشکیل می‌دهند- پاپیروس‌های بادمر که شامل بخش‌های مهمی از انجیل یوحنا، انجیل لوقا، انجیل متی، اعمال رسولان، ۲ رساله پطرس، ۳ رسالهٔ یوحنا، و رسالات یعقوب و یهودا می‌باشند- و پاپیروس‌های چستربیتی از مهمترین اکتشافات کتاب مقدس پس از نسخه سینائیه- می‌باشند.
دست نوشتههای باستانی عهد جدید را براساس نوع متن به سه دسته غربی، الکساندری و بیزانسی تقسیم بندی می‌کنند. این دست نوشته‌ها عمده دست نوشتههای عهد جدید را تشکیل می‌دهند. همچنین دربرخی زبان‌ها نسخه‌های دیگری وجود دارند که از مهمترین آنها می‌توان به نسخه‌های زبان سریانی (شامل پشتیا و دیاتسارون) وزبانهای دگئز و لاتین (وتوس لاتینا ووگلات).
اولین دست نوشته کامل کتاب مقدس کدکس آمیاتینوس نام دارد که نسخه وگلات لاتین است که در سده هشتم در انگلستان و در کلیسای ویرموث – جارو تهیه شده‌است. اولین نسخه چاپی عهد جدید به زبان یونانی در سال ۱۵۱۶ درنشر یوهان فربن به چاپ رسیده‌است این نسخه براساس اطلاعات جمع‌آوری شده از نوشتههای یونانی جدید نوشتههای امپراتوری بیزانس (توسط اراسموس) آماده شده‌است و درکنار آن بخش‌هایی از ولگات (که درکتاب یونانی وجود نداشت نیز ترجمه شده‌است. اراسموس چهار ویرایش بعدی این کتاب را نیز منتشر نمود.
اراسموس یک کاتولیک رومی بود اما علاقه خاصی به یونانی بیزانس داشت و همین علاقه وی به یونانی و بی رغبتی نسبت به ولگات لاتین باعث شد که برخی از کاهنان کلیسا نسبت به دیدگاه‌های وی واکنش نشان دهند.
اولین نسخه انتقادی توسط رابرت استین در سال ۱۵۵۰ در پاریس چاپ شد. نوع متن به کار رفته دراین نسخه و همچنین نسخه اراسموس را “Textus Receptus” (معادل لاتین «متن دریافتی») می‌نامند که این لقب در نسخه الزویر سال ۱۶۳۳ به آن داده شده بود که هدف اصلی را جمله “nun cab omnibus receptum “ («حالا همه آنرا دریافت کردند») معرفی کرد براین اساس کلیساهای اصلاح طلبان پروتستان ترجمه‌هایشان را به زبانهای محلی انجام می‌دادند مانند نسخه پادشاه جیمز کتاب مقدس .
با کشف دست نوشتههای قدیمی تر مانند سینائیه و واتیکانیه پژوهندگان دیدگاه خود را راجع به متن تغییر دادند. نسخه انتقادی کارل لیخمان در سال ۱۸۳۱ که برپایه دست نوشتههای مربوط به سده چهارم و پیش از آن تهیه شده بود نشان می‌داد که در نهایت متن دریافتی می‌بایست بر پایه متون قدیمی تر اصلاح شود. نسخه‌های انتقادی جدیدتر براساس پژوهش دانشگاهی و کشف قطعات پاپیروس آماده شدند که حتی برخی از آنها به اوایل عهد جدید برمی‌گشتند برهمین اساس ترجمه‌های جدیدی از ترجمه‌های قدیمی‌تر ارائه شد و در آنها اصلاحاتی صورت گرفت اما هنوز هم عده‌ای متن دریافتی یا متن اصلی بیزانسی را ترجیح می‌دهند.
شرع عهد عتیق در ترجمه یونانی هفتادگانی ومجموعه متن‌های آن وارد مسیحیت شد. در فاصله میان سالهای ۲۰۰ پیش از میلاد و سال ۱۰۰ میلادی شرع یهودیان درحال شکل گیری بود و بحث‌های داغی در مورد آن صورت می‌گرفت. مشخص نیست که در چه زمانی در مورد شرع یهود تصمیم گیری شده‌است اما به طور واضح درنهایت شرع یهود تعدادی از کتاب‌های هفتادگانی را از آئین خود حذف کرد. این عمل به صورت مستقل از مسیحیت صورت گرفت و مسیحیان شروع هفتادگانی را برگزیدند.
مسیحیت علاوه بر هفتادگانی، به متن‌های دیگری هم رجوع کرد و سرانجام عهد جدید را شکل داد و فهرست‌های گوناگونی از کتب برگزیده معرفی شد. در سده چهارم شورای کلیساها فهرستی شامل ۲۷ کتاب شرع را ارائه داد که درنهایت عهد جدید راشکل داد و امروزه هم از همین کتابها استفاده می‌شود. همچنین جرومی نسخه لاتین کتاب مقدس (به ولگات مراجعه کنید) را معرفی کرد که مشروعیت آن با توجه به اصرار پاپ همانند مشروعیت کتاب‌های معرفی شده توسط شورای کلیسابود؛ بنابراین طی این روند عهد جدید شکل گرفت اما هنوز هم می‌توان به فهرست متعددی از کتب اشاره کرد که پس از آن ارائه شده‌اند. برای نمونه فهرست مشخص در فاصله سالهای ۱۵۴۵ تا ۱۵۶۳ از طرف شورای ترنت ارائه شد.
در طی دوران اصلاحات پروتستان برخی اصلاح طلبان فهرست‌هایی ارائه دادند که هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدون هیچ جدایی فهرست عهد جدید بدون تغییر باقی‌ماند اما متون عهد عتیق که در هفتادگانی قرار داشتند اما درشرع یهود نبودند اعتبار خود را از دست داد. بالاخره بعدها این کتب از شرع اغلب پروتستان‌ها خارج شدند. هنوز در مجامع کاتولیک این کتابها به عنوان کتب تثنیه مقدس معروف هستند اما در مجامع پروتستان نام آنها اسفار مشکوک؛ اصطلاحی که به همه متون حذف شده از شرع مقدس اطلاق می‌شود (هم کاتولیک‌ها و هم پروتستان‌ها برخی کتب خاص مانند «اعمال پطرس» را اسفار مشکوک می‌نامند که امری بحث‌برانگیز است).
بنابراین امروزه عهد قدیم پروتستان دارای ۳۹ کتاب است که به علت تفاوت تقسیم بندی این تعداد با تعداد کتاب‌های تنخ یکسان نیست؛ درهمین حین کلیسای کاتولیک روم ۴۶ کتاب را به عنوان عهد قدیم مقدس می‌شناسد. اصطلاح «متون مقدس عبری» معادل عهد قدیم پروتستان‌ها است و نه عهد قدیم کاتولیک‌ها چرا که عهد قدیم کاتولیک‌ها حاوی متون مقدس عبری و متون اضافی دیگری است. هم پروتستان‌ها و هم کاتولیک‌ها دارای شرع عهد جدید با ۲۷ کتاب هستند.
مشروعیت همان مشخص کردن وحی بودن یا وحی نبودن یک متن است و با این مفهوم که نویسنده متن انسان است و یا نه و نحوه شکل‌گیری کتب مقدس تفاوت دارد.
برای سنت متنی یهودی به تنخ رجوع کنید.
متن مَسوره‌ای[۳] عبری دارای پایان آیه به عنوان یک ویژگی مهم است. طبق سنت تلمودی پایان‌های آیات دارای منشأ باستانی هستند. در متون مسوره‌ای پایان هر قسمت نیز با یک فاصله («قسمت بسته») یا رفتن به خط بعدی («قسمت باز») مشخص می‌شود که «پاراشیوت» نام دارد. تقسیم متن موجود در «پاراشیوت» معمولاً به صورت موضوعی است. «پاراشیوت‌ها» شماره گذاری نشده‌اند.
در دست‌نوشته‌های اولیه (از همه مهم تر در دست نوشتههای تیبریان مسوره‌ای مانند نسخه قدیمی حلب قسمت «باز» ممکن است با یک خط خالی ویک قسمت «بسته» با رفتن به خط بعدی یا کمی تورفتگی نیز نمایش داده می‌شود (خط قبلی نیز ممکن است کامل نباشد). قرار داد آخر دیگر در طومارهای تورات و کتاب‌های مقدس عبری چاپی به کار گرفته نمی‌شود. دراین سامانه قاعده‌ای که قسمت‌های «باز» و «بسته» را متمایز می‌سازد. این است که قسمت‌های «باز» باید «همواره» در ابتدای یک خط جدید آغاز گردند، درحالیکه قسمت‌های «بسته» «هرگز» در ابتدای یک خط جدید آغاز نمی‌شوند.
یک ویژگی دیگر مرتبط با متون مسوره‌ای تقسیم‌بندی «سداریم» است. این تقسیم بندی موضوعی نیست اما تقریباً به طور کامل بر اساس «کمیت» متن انجام می‌شود. بیزانسی‌ها همچنین نوعی از تقسیم بندی فصل را به نام «کفالایا» معرفی کردند. این تقسیم بندی با فصول فعلی مطابقت ندارد. تقسیم بندی فعلی کتاب مقدس به فصول وشماره‌های آیات موجود در فصل‌ها بر هیچ متن باستانی استوار نیست بلکه ابتکار مسیحیان سده‌های میانه می‌باشد. همچنین بسیاری از یهودیان نیز از آن به عنوان مرجع فنی متون عبری استفاده نمودند. این مراجع فنی در دوره تاریخی مناظره‌های اجباری خاخام‌ها با کشیش‌های مسیحی (که از شماره فصل و آیه استفاده می‌کردند) به ویژه در پایان‌های سده‌های میانه در اسپانیا برای خاخام‌ها اهمیت زیادی پیدا کردند. تقسیم بندی فصل‌ها برای اولین بار توسط یهودیان در یک دست نوشته در سال ۱۳۳۰ و دریک ویرایش چاپی در سال ۱۵۱۶ مورد استفاده قرار گرفت اما نسل بعدی یهودیان در بیشتر ویرایش‌های کتاب مقدس عبری کامل تلاش نظام مندی انجام دادند تا شماره‌های فصل‌ها و آیه‌ها را در حاشیه متن بنویسند.
تقسیم بندی کتاب مقدس به فصل‌ها و آیه‌ها اغلب موجب انتقاد شدید از سوی دین‌پژوهان گوناگون سنت‌گرا و نوین شده‌است. منتقدان بر این باورند که بخش‌بندی متن به فصل‌های مختلف اغلب به صورت بی ربط و در نقاطی انجام می‌شود که از نظر روانی گفتار نامناسب است، بافت معنایی متن را از بین می‌برد و در عمل کتاب مقدس را تبدیل به توده‌ای از نقل قول‌های مذهبی می‌کند. به هر ترتیب تقسیم بندی فصل‌ها و شماره آیات به عنوان مرجع فنی مطالعات کتاب مقدس به جزء ناگسستنی آن تبدیل شده‌است. استفان لانگتون به عنوان اولین کسی که در سال ۱۲۰۵ تقسیم بندی‌های فصول را در نسخه ولگات قرار داد مشهور است این تقسیمات سپس در سده ۱۴۰۰ در دست نوشته هاتی یونانی عهد جدید درج شدند. رابرت اشتاین (رابرت استفانوس) اولین کسی بود که شماره‌های آیات را در هر فصل قرار داد؛ این شماره‌ها در سالهای ۱۵۶۵ (عهد جدید) و ۱۵۷۱ (کتاب مقدس عبری) وارد نسخه چاپی شدند.
بخش‌های عهد جدید[ویرایش]
انجیل‌های چهارگانه[ویرایش]
انجیل گوتنبرگ در کتابخانه کنگره آمریکا.
واژه «انجیل» هم بر کل کتاب «عهد جدید» و هم بر چهار بخش ابتدایی کتاب یعنی زندگی‌نامه‌های مسیح، اطلاق می‌شود. چهار انجیل درواقع چهار روایت از زندگی عیسی مسیح است. این چهار کتاب که توسط چهار تن از حواریون مسیح نگاشته شده، دارای قسمت‌های مشترک بسیاری هستند اما تفاوت‌هایی نیز دارند. مسیحیان این چهار کتاب را «مانند چهار تصویر از مسیح ولی از زوایای مختلف» توصیف می‌کنند.
کتاب اعمال رسولان[ویرایش]
کتاب اعمال رسولان، یکی از کتب تاریخی کتاب مقدس، شرح رویدادهایی است که در دوران پس از مسیح رخ داده‌اند. از جملهٔ این وقایع، نزول روح القدس، ایمان آوردن پولس، شهادت استیفان، موعظات حواریون مسیح و دیگر رویدادهای پیرامون کلیسای اولیهٔ و حواریون است. این اثر به دست لوقا نگاشته شده است.
نامه‌های حواریون مسیح[ویرایش]
نوایمانان مسیحی و کلیساهای نوبنیاد در ابتدای گسترش مسیحیت، به خاطر نبودن راهنمایی‌های ایمانی لازم و وجود مخالفان بسیار، دچار مشکلات عمده‌ای می‌شدند. از آن جمله است: مسائل مربوط به مراسم نیایش و چگونگی برگزاری آن، پیدا شدن پیشوایان دروغین، آزار و اذیت و شکنجه و تهدید و حتی قتل ایمانداران توسط رومیان یا بت‌پرستان و سایر فرقه‌های مذهبی و... هدف از نگارش این نامه‌ها هدایت این نوایمانان، یادآوری و تبیین مفاهیم کتاب‌مقدس و مطلع شدن از رویدادهای مناطق مختلف بود.
این بخش نامه‌های پولس رسول، یوحنای حواری، پطرس حواری، یعقوب و یهودا برادران (ناتنی) عیسی و رسالهٔ عبرانیان را دربرمی‌گیرد.
کتاب مکاشفه یوحنا[ویرایش]
این کتاب شرح سفری است که یوحنای قدیس در رؤیا و به هدایت روح القدس در آن به عرش خداوند دارد و در آن به توصیف عرش خداوند و جایگاه مسیح و پیش بینی وقایع آخرالزمان می‌پردازد.
مکاشفه / ترجمهٔ هزارهٔ نو
پراکندگی[ویرایش]
انجیل در تمام دنیا به صورت گسترده در دسترس است. «انجیل» به عنوان کتاب‌مقدس مسیحیان مشهور است، اگرچه کتاب مقدس عبری و انجیل مسیحیان درطی زمان‌های مختلف به زبانهای گوناگون ترجمه شده‌اند – به بیش از ۲۱۰۰ زبان – که این تعداد ترجمه بیش از هر کتاب دیگری است. گفته می‌شود بیش از شش میلیارد نسخه از کتاب انجیل از سال ۱۸۱۵ به فروش رفته که این کتاب را در صدر پرفروش‌ترین کتاب تمامی اعصار قرار داده‌است.[۱] به علت نفوذ مسیحیان از اواخر عهد رومیان تا دوران روشنگری انجیل نه تنها بر مذهب بلکه بر زبان، قانون و فلسفه طبیعی برخی از تمدنهای شرقی جهان غرب، هند و آفریقای شمالی تأثیر گذارده‌است.[نیازمند منبع]
الهیات[ویرایش]
اگرچه کتاب‌های گوناگونی که جزو کتاب‌های مقدس مسیحیان محسوب می‌شوند مطالبی را ارائه می‌کنند که در روزگارهای تاریخی مختلف نوشته یا گفته شده‌اند، اغلب فرقه‌های مسیحیت بر این نکته تأکید دارند که انجیل دارای پیامی الهی و پرمحتوا است.
در میان مسیحیان درمورد نحوه تفسیر مطالب مختلفی که در انجیل ذکر شده و معنای برخی توصیفات کلی که توسط سی. اس لوئیس ارائه شده در این بخش وجود دارد:
انسان در مواردی برخلاف خداوند عمل کرد و بنابر این مرتکب گناه شد.
از آنجایی که هیچ‌کسی از شر گناه در امان نیست امکان برقراری ارتباط مستقیم با خداوند وجود ندارد بنابراین خداوند خود را به شکلی قابل فهم برای انسان‌ها عرضه کرد.
خداوند به ابراهیم و فرزندانش دستور داد که به ابزاری برای رهایی بشر از خطرات موجود تبدیل شوند.
به همین منظور وی قانون هالاخا را به (موسی) اعطا کرد.
قوم بنی اسرائیل بارها مرتکب گناه شدند و توبه کردند و در عین حال پیامبران با درک درست قوانین به عنوان آموزه‌های اخلاقی و نه عامل زور مردم را هدایت کردند.
عیسی مسیح پیام مکتب موسی را به صورت عشق و مهر و رستگاری آدمیان ترسیم کرد.
پس از مرگ وی در روز رستاخیز پیروان وی در محضر خداوند حاضر می‌شوند.
بسیاری از مسیحیان[نیازمند منبع]، مسلمانان[نیازمند منبع] و یهودیان[نیازمند منبع] اعتقاد دارند که عهد قدیم و جدید توسط خداوند به صورت وحی نازل شده و با تلاش انسان‌ها در طی هزاران سال به شکل کتاب در آمده‌است. درآئین یهودی قدیم به وجود متون مقدس اذعان شده‌است.
و این اعتقاد در متون ابتدایی مسیحیان هم قابل ملاحظه است در بسیاری از نسخه‌های انجیل پیامبر به عنوان وکیل خداوند معرفی شده که نوشته‌هایش «مقدس و الهی» است. که یکی از نمونه‌های بارز آن عبارتست از: «۱۶: :“۲تیموتی۳ همه متون مقدس که توسط خداوند به صورت وحی نازل شده‌اند، شایسته تدریس، اثبات مجدد و تصحیح عادلانه هستند.» با این وجود در عهد جدید هرگز فهرست متون وحی و محتوای واقعی آنها را مشاهده نمی‌کنید ودرآن حتی تعریف دقیقی از مفهوم وحی ارائه نشده‌است. نورمن گایسلر و ویلیام نیکس درکتاب «معرفی کلی کتاب مقدس» می‌نویسند: " فرایند وحی یکی از اسرار قضا وقدر الهی است که نتیجه این فرایند سخنی کامل عاری از خطا و التزام‌آور است.
به ویژه مژده‌دهندگان (Evangelicals) وحی را تنها با متن اصلی عهدین مرتبط می‌دانند؛ برای نمونه بیانیه شیکاگو عدم وجود خطا و لغزش درکتاب مقدس درسال ۱۹۷۸ اظهار می‌دارد که وحی تنها در مورد متن امضاء شده بیانیه شیکاگو در مورد وجود خطا و لغزش درکتاب مقدس.
زبان اصلی[ویرایش]
بیشتر پژوهندگان به تقدم یونانی عقیده دارند، یعنی بر این باورند که عهد جدید تقریباً به طور کامل ابتدا به زبان یونانی نوشته شده است، که زبان دست نوشتههای آغازین به شمار می‌آید. اما برخی از کارشناسان به تقدم آرامی اعتقاد دارند، یعنی معتقدند اناجیل اول بار به زبان آرامی نوشته شده است. برخی از دانشمندان کتاب مقدس، همچنین براین باورند که برخی از فرازهای عهد جدید به خصوص انجیل متی، دارای اصلی آرامی نیز می‌باشند.[۲]
نسخه‌های تاریخی[ویرایش]
برگی از پاپیروس‌های چستربیتی که شامل دوم قرنتیان۱۱:۳۳–۱۲:۹ می‌باشد
هم‌اینک ۵۶۸۶ نسخه با زبان اصلی، یعنی یونانی، و در کل ۲۴۹۷۰ دست‌نوشته از عهد جدید موجود می‌باشند. پیترز(فرانسیس ادواردز پیترز) اظهار می‌دارد که «اگر فقط سنت نسخ خطی را در نظر بگیریم، کتاب‌های که عهد جدید را تشکیل می‌دهند، بیش از هر کتاب دیگری در دوران باستان نسخه برداری شده و در گردش بوده‌است.» هارولد گرینلی می‌نویسد:
«شمار دست‌نوشته‌های موجودِ عهد جدید به گونه‌ای شگفت‌انگیز بیش از هر اثر ادبی دوران باستان می‌باشد... در سنجش با دیگر آثار ادبی باستان، قدیمیترین دست‌نوشته موجودِ عهد جدید متعلق به دوره‌ای بسیار نزدیک‌تر به تاریخ نگارش متن اولیه می‌باشد.»
قدیمیترین نسخ برجای مانده از عهد جدید، پاپیروسهایی می‌باشند که قدمت برخی به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پس از اتمام نگارش متون قانون ثانی (یعنی سده دوم میلادی) می‌رسد. از جملهٔ آنها پاپیروس‌های اکسیرینکوس که بخش اعظمی از پاپیروس موجود عهد جدید را تشکیل می‌دهند- پاپیروس‌های بادمر که شامل بخش‌های مهمی از انجیل یوحنا، انجیل لوقا، انجیل متی، اعمال رسولان، ۲ رساله پطرس، ۳ رسالهٔ یوحنا، و رسالات یعقوب و یهودا می‌باشند- و پاپیروس‌های چستربیتی از مهمترین اکتشافات کتاب مقدس پس از نسخه سینائیه- می‌باشند.
دست نوشتههای باستانی عهد جدید را براساس نوع متن به سه دسته غربی، الکساندری و بیزانسی تقسیم بندی می‌کنند. این دست نوشته‌ها عمده دست نوشتههای عهد جدید را تشکیل می‌دهند. همچنین دربرخی زبان‌ها نسخه‌های دیگری وجود دارند که از مهمترین آنها می‌توان به نسخه‌های زبان سریانی (شامل پشتیا و دیاتسارون) وزبانهای دگئز و لاتین (وتوس لاتینا ووگلات).
اولین دست نوشته کامل کتاب مقدس کدکس آمیاتینوس نام دارد که نسخه وگلات لاتین است که در سده هشتم در انگلستان و در کلیسای ویرموث – جارو تهیه شده‌است. اولین نسخه چاپی عهد جدید به زبان یونانی در سال ۱۵۱۶ درنشر یوهان فربن به چاپ رسیده‌است این نسخه براساس اطلاعات جمع‌آوری شده از نوشتههای یونانی جدید نوشتههای امپراتوری بیزانس (توسط اراسموس) آماده شده‌است و درکنار آن بخش‌هایی از ولگات (که درکتاب یونانی وجود نداشت نیز ترجمه شده‌است. اراسموس چهار ویرایش بعدی این کتاب را نیز منتشر نمود.
اراسموس یک کاتولیک رومی بود اما علاقه خاصی به یونانی بیزانس داشت و همین علاقه وی به یونانی و بی رغبتی نسبت به ولگات لاتین باعث شد که برخی از کاهنان کلیسا نسبت به دیدگاه‌های وی واکنش نشان دهند.
اولین نسخه انتقادی توسط رابرت استین در سال ۱۵۵۰ در پاریس چاپ شد. نوع متن به کار رفته دراین نسخه و همچنین نسخه اراسموس را “Textus Receptus” (معادل لاتین «متن دریافتی») می‌نامند که این لقب در نسخه الزویر سال ۱۶۳۳ به آن داده شده بود که هدف اصلی را جمله “nun cab omnibus receptum “ («حالا همه آنرا دریافت کردند») معرفی کرد براین اساس کلیساهای اصلاح طلبان پروتستان ترجمه‌هایشان را به زبانهای محلی انجام می‌دادند مانند نسخه پادشاه جیمز کتاب مقدس .
با کشف دست نوشتههای قدیمی تر مانند سینائیه و واتیکانیه پژوهندگان دیدگاه خود را راجع به متن تغییر دادند. نسخه انتقادی کارل لیخمان در سال ۱۸۳۱ که برپایه دست نوشتههای مربوط به سده چهارم و پیش از آن تهیه شده بود نشان می‌داد که در نهایت متن دریافتی می‌بایست بر پایه متون قدیمی تر اصلاح شود. نسخه‌های انتقادی جدیدتر براساس پژوهش دانشگاهی و کشف قطعات پاپیروس آماده شدند که حتی برخی از آنها به اوایل عهد جدید برمی‌گشتند برهمین اساس ترجمه‌های جدیدی از ترجمه‌های قدیمی‌تر ارائه شد و در آنها اصلاحاتی صورت گرفت اما هنوز هم عده‌ای متن دریافتی یا متن اصلی بیزانسی را ترجیح می‌دهند.
شرع عهد عتیق در ترجمه یونانی هفتادگانی ومجموعه متن‌های آن وارد مسیحیت شد. در فاصله میان سالهای ۲۰۰ پیش از میلاد و سال ۱۰۰ میلادی شرع یهودیان درحال شکل گیری بود و بحث‌های داغی در مورد آن صورت می‌گرفت. مشخص نیست که در چه زمانی در مورد شرع یهود تصمیم گیری شده‌است اما به طور واضح درنهایت شرع یهود تعدادی از کتاب‌های هفتادگانی را از آئین خود حذف کرد. این عمل به صورت مستقل از مسیحیت صورت گرفت و مسیحیان شروع هفتادگانی را برگزیدند.
مسیحیت علاوه بر هفتادگانی، به متن‌های دیگری هم رجوع کرد و سرانجام عهد جدید را شکل داد و فهرست‌های گوناگونی از کتب برگزیده معرفی شد. در سده چهارم شورای کلیساها فهرستی شامل ۲۷ کتاب شرع را ارائه داد که درنهایت عهد جدید راشکل داد و امروزه هم از همین کتابها استفاده می‌شود. همچنین جرومی نسخه لاتین کتاب مقدس (به ولگات مراجعه کنید) را معرفی کرد که مشروعیت آن با توجه به اصرار پاپ همانند مشروعیت کتاب‌های معرفی شده توسط شورای کلیسابود؛ بنابراین طی این روند عهد جدید شکل گرفت اما هنوز هم می‌توان به فهرست متعددی از کتب اشاره کرد که پس از آن ارائه شده‌اند. برای نمونه فهرست مشخص در فاصله سالهای ۱۵۴۵ تا ۱۵۶۳ از طرف شورای ترنت ارائه شد.
در طی دوران اصلاحات پروتستان برخی اصلاح طلبان فهرست‌هایی ارائه دادند که هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدون هیچ جدایی فهرست عهد جدید بدون تغییر باقی‌ماند اما متون عهد عتیق که در هفتادگانی قرار داشتند اما درشرع یهود نبودند اعتبار خود را از دست داد. بالاخره بعدها این کتب از شرع اغلب پروتستان‌ها خارج شدند. هنوز در مجامع کاتولیک این کتابها به عنوان کتب تثنیه مقدس معروف هستند اما در مجامع پروتستان نام آنها اسفار مشکوک؛ اصطلاحی که به همه متون حذف شده از شرع مقدس اطلاق می‌شود (هم کاتولیک‌ها و هم پروتستان‌ها برخی کتب خاص مانند «اعمال پطرس» را اسفار مشکوک می‌نامند که امری بحث‌برانگیز است).
بنابراین امروزه عهد قدیم پروتستان دارای ۳۹ کتاب است که به علت تفاوت تقسیم بندی این تعداد با تعداد کتاب‌های تنخ یکسان نیست؛ درهمین حین کلیسای کاتولیک روم ۴۶ کتاب را به عنوان عهد قدیم مقدس می‌شناسد. اصطلاح «متون مقدس عبری» معادل عهد قدیم پروتستان‌ها است و نه عهد قدیم کاتولیک‌ها چرا که عهد قدیم کاتولیک‌ها حاوی متون مقدس عبری و متون اضافی دیگری است. هم پروتستان‌ها و هم کاتولیک‌ها دارای شرع عهد جدید با ۲۷ کتاب هستند.
مشروعیت همان مشخص کردن وحی بودن یا وحی نبودن یک متن است و با این مفهوم که نویسنده متن انسان است و یا نه و نحوه شکل‌گیری کتب مقدس تفاوت دارد.
برای سنت متنی یهودی به تنخ رجوع کنید.
متن مَسوره‌ای[۳] عبری دارای پایان آیه به عنوان یک ویژگی مهم است. طبق سنت تلمودی پایان‌های آیات دارای منشأ باستانی هستند. در متون مسوره‌ای پایان هر قسمت نیز با یک فاصله («قسمت بسته») یا رفتن به خط بعدی («قسمت باز») مشخص می‌شود که «پاراشیوت» نام دارد. تقسیم متن موجود در «پاراشیوت» معمولاً به صورت موضوعی است. «پاراشیوت‌ها» شماره گذاری نشده‌اند.
در دست‌نوشته‌های اولیه (از همه مهم تر در دست نوشتههای تیبریان مسوره‌ای مانند نسخه قدیمی حلب قسمت «باز» ممکن است با یک خط خالی ویک قسمت «بسته» با رفتن به خط بعدی یا کمی تورفتگی نیز نمایش داده می‌شود (خط قبلی نیز ممکن است کامل نباشد). قرار داد آخر دیگر در طومارهای تورات و کتاب‌های مقدس عبری چاپی به کار گرفته نمی‌شود. دراین سامانه قاعده‌ای که قسمت‌های «باز» و «بسته» را متمایز می‌سازد. این است که قسمت‌های «باز» باید «همواره» در ابتدای یک خط جدید آغاز گردند، درحالیکه قسمت‌های «بسته» «هرگز» در ابتدای یک خط جدید آغاز نمی‌شوند.
یک ویژگی دیگر مرتبط با متون مسوره‌ای تقسیم‌بندی «سداریم» است. این تقسیم بندی موضوعی نیست اما تقریباً به طور کامل بر اساس «کمیت» متن انجام می‌شود. بیزانسی‌ها همچنین نوعی از تقسیم بندی فصل را به نام «کفالایا» معرفی کردند. این تقسیم بندی با فصول فعلی مطابقت ندارد. تقسیم بندی فعلی کتاب مقدس به فصول وشماره‌های آیات موجود در فصل‌ها بر هیچ متن باستانی استوار نیست بلکه ابتکار مسیحیان سده‌های میانه می‌باشد. همچنین بسیاری از یهودیان نیز از آن به عنوان مرجع فنی متون عبری استفاده نمودند. این مراجع فنی در دوره تاریخی مناظره‌های اجباری خاخام‌ها با کشیش‌های مسیحی (که از شماره فصل و آیه استفاده می‌کردند) به ویژه در پایان‌های سده‌های میانه در اسپانیا برای خاخام‌ها اهمیت زیادی پیدا کردند. تقسیم بندی فصل‌ها برای اولین بار توسط یهودیان در یک دست نوشته در سال ۱۳۳۰ و دریک ویرایش چاپی در سال ۱۵۱۶ مورد استفاده قرار گرفت اما نسل بعدی یهودیان در بیشتر ویرایش‌های کتاب مقدس عبری کامل تلاش نظام مندی انجام دادند تا شماره‌های فصل‌ها و آیه‌ها را در حاشیه متن بنویسند.
تقسیم بندی کتاب مقدس به فصل‌ها و آیه‌ها اغلب موجب انتقاد شدید از سوی دین‌پژوهان گوناگون سنت‌گرا و نوین شده‌است. منتقدان بر این باورند که بخش‌بندی متن به فصل‌های مختلف اغلب به صورت بی ربط و در نقاطی انجام می‌شود که از نظر روانی گفتار نامناسب است، بافت معنایی متن را از بین می‌برد و در عمل کتاب مقدس را تبدیل به توده‌ای از نقل قول‌های مذهبی می‌کند. به هر ترتیب تقسیم بندی فصل‌ها و شماره آیات به عنوان مرجع فنی مطالعات کتاب مقدس به جزء ناگسستنی آن تبدیل شده‌است. استفان لانگتون به عنوان اولین کسی که در سال ۱۲۰۵ تقسیم بندی‌های فصول را در نسخه ولگات قرار داد مشهور است این تقسیمات سپس در سده ۱۴۰۰ در دست نوشته هاتی یونانی عهد جدید درج شدند. رابرت اشتاین (رابرت استفانوس) اولین کسی بود که شماره‌های آیات را در هر فصل قرار داد؛ این شماره‌ها در سالهای ۱۵۶۵ (عهد جدید) و ۱۵۷۱ (کتاب مقدس عبری) وارد نسخه چاپی شدند.